Wie in de jaren ‘90 My Beautiful Laundrette van July Alkemade binnenstapte, vond meer dan een plek om alleen maar de was te doen. Tussen het geronk van de machines en de geur van fris wasgoed ontstonden gesprekken, buurtcontacten en momenten van herkenning. “Ik voelde me soms bijna een maatschappelijk werker in een wasserette” lacht July. “Mensen kwamen binnen met een tas vol wasgoed, maar lieten vaak ook iets van hun verhaal achter.” Haar wasserette werd een belangrijke plek voor de buurt.

Een buurt in verandering

Toen July in de jaren ‘80 in Haarlem op de Botermarkt kwam wonen, was de buurt heel anders dan nu. “Het was een mengelmoes van winkeltjes die kwamen en gingen,” vertelt ze. “Schoenenzaken, antiekwinkels – er werd veel geprobeerd, maar weinig hield stand.” Toch voelde ze zich er meteen thuis. Aanvankelijk wilde July kunstgeschiedenis studeren, maar ze begon uiteindelijk aan een heel ander avontuur: het starten van een wasserette. En dat begon met een toevallige ontmoeting.

Een sauna, een stinkende badjas en een idee

July zit met een vriendin in de sauna als er een man uit de Vijfhoek naast ze komt zitten. Haar vriendin rimpelt haar neus en zegt: “Jemig, wat stinkt je badjas!”. De man haalde zijn schouders op: hij had geen wasmachine en er was nergens in de buurt een wasserette te vinden.

Voor July voelde het alsof er een aantal puzzelstukjes op hun plek vielen. Ze wist dat het pand naast haar woning leegstond en dacht: ‘waarom niet?’ Haar vriendin haakte af – te druk met studeren – en ook haar zus zag het niet zitten. Maar July zette door. “Ik had geen ondernemerservaring, maar ik dacht: als niemand het doet, dan doe ik het zelf wel.”

Een vrouw alleen bij de bank

Een wasserette starten bleek niet zo eenvoudig als het idee zelf. In die jaren was het voor een vrouw nog niet vanzelfsprekend om zelfstandig een lening af te sluiten. “Bij de Rabobank deden ze moeilijk, ondanks dat ik alles had doorgerekend” herinnert ze zich. “De ABN AMRO op de Gedempte Oude Gracht stond aan het begin van een nieuwe koers: zij wilden wél met vrouwelijke ondernemers in zee maar ik moest een deel eigen geld inbrengen.” Via het Interkerkelijk Werkgelegenheidsfonds wist July alsnog een lening te krijgen. “Ik heb gelobbyd, overal aangeklopt, mensen overtuigd dat het zou werken. En uiteindelijk lukte het.” Haar wasserette was direct een succes; vanaf dag één liep het storm. “Mensen hadden er echt behoefte aan. En al snel werd het meer dan alleen een plek om je was te doen.”

Meer dan een wasserette

De wasserette in de Haarlemse binnenstad werd een heuse ontmoetingsplek. Jongeren die vastliepen, vrouwen die thuis in moeilijke situaties zaten, ouderen die behoefte hadden aan een praatje – allemaal vonden ze hun weg naar July. “Soms zaten mensen gewoon een tijdje op een stoel in de zaak, bladerend door een tijdschrift, en begonnen dan ineens hun verhaal te vertellen.”

Toen ze na 25 jaar de zaak verkocht viel er best een leegte. July zocht een nieuw avontuur en ging aan de wandel, van het Pieterpad tot aan Santiago de Compostela. Gemene deler met haar verleden was dat ze tijdens het wandelen verbinding vond met mensen, verhalen en ervaringen van over de hele wereld. Eenmaal terug kon July niet stil blijven zitten en besloot ze tot het opzetten van een ‘voorzorgcirkel’ in haar buurt.

Een cirkel van burenverbinding

De voorzorgcirkel brengt buurtbewoners bij elkaar die elkaar willen helpen met kleine, alledaagse dingen. Een boodschap doen, een schilderij ophangen, iemand meenemen naar een doktersafspraak. Geen echte zorgverlening, maar gewoon: buren die voor elkaar klaarstaan. “Ik heb nu veertien mensen bij elkaar die mee willen doen. Allemaal vitale mensen die echt iets voor elkaar kunnen betekenen en daarom is het gelijkwaardig. Ik ga de groep een keer samenbrengen en daarna moet het vanzelf gaan lopen. Volgens mij heeft het directe waarde voor mijn buurt en omgeving. En wie weet ga ik er zelf ook echt gebruik van maken want het leven gaat soms anders dan je denkt”.

Wat ooit in de wasserette begon, zet July nu voort in haar buurt. “Het begint vaak met een simpel praatje,” zegt July. “Mensen denken vaak dat ze niemand hebben om op terug te vallen, totdat ze ontdekken dat er altijd iemand in de buurt is die kan helpen.” Met haar tomeloze energie en betrokkenheid blijft July een drijvende kracht in de buurt. Of het nu om schone was of een helpende hand gaat.

Tekst: Jori Alkemade