Op een zonnige ochtend in de Haarlemse binnenstad stap ik in de wereld van Mireille, wijkverpleegkundige van Buurtzorg. We fietsen door kronkelige straatjes, langs oude gevels en levendige hofjes, van deur naar deur. Iedere voordeur die opengaat, onthult een ander leven, een ander verhaal. Alles lijkt gewoon, tot je met andere ogen gaat kijken. De ogen van iemand als Mireille.

De mensen achter de deuren
Achter de voordeuren waar wij aanbellen, wonen Haarlemmers met hun eigen verhaal. Sommigen zijn kwetsbaar, anderen zijn tijdelijk uit balans. Een echte Haarlemse mug die haar stoma verzorgd moet krijgen, een excentrieke oud-tekenleraar die na een infectie met een katheter leeft, een trotse oud-timmerman die recent zijn partner heeft verloren, wat verward is geraakt en weinig is gaan eten. Mireille helpt waar nodig: een wond verzorgen, medicijnen aanreiken, een warme pap maken, een praatje maken. Maar wie goed kijkt, ziet dat ze meer doet dan dat. Elke handeling is een keuze. Een balans tussen zorgen en loslaten. Want de kunst van wijkverpleging is niet alles overnemen, maar mensen helpen om het zelf te blijven doen, zolang dat kan.

Laveren tussen menselijkheid en professionaliteit
Tijdens onze ronde door de buurt vertelt Mireille over haar dilemma’s. “Soms vraagt iemand of ik even mee ga naar de huisarts, of een boodschapje wil doen. Daar zit je dan. Je weet dat het eigenlijk niet jouw taak is, maar ook dat er niemand anders is. Wat doe je dan? Laat je iemand vallen? Of schakel je nóg iemand in, een nieuw gezicht, terwijl vertrouwen en rust juist zo belangrijk zijn?”

Wijkverpleegkundigen komen achter de voordeur. Ze zien de staat van iemands woning, het gedrag, het gemis aan structuur. Maar hoe leg je uit dat dat observeren, dat kostbare kijken, niet in minuten of handelingen te vatten is? Het is werk dat zich deels buiten het zicht afspeelt. En dat maakt het moeilijk om het te 'regelen' of te 'beprijzen' binnen de systemen die onze zorg bepalen.

Ogen en oren van de buurt
Wat Mireille bijzonder maakt, is haar aandacht voor detail. Bij een dame met een open beenwond werkt het voorgeschreven verband niet goed. Mireille schakelt snel, zoekt alternatieven, probeert uit. Ze komt wat vaker langs om te zien of het helpt. Niet omdat het moet, maar omdat het beter kan. Overal zie ik hoe Mireille zich aanpast. Bij de één is een knuffel welkom, bij de ander volstaat een nuchtere groet. “We kijken wat iemand zelf wil,” zegt ze, “maar soms zie je dingen die wringen. Iemand die slecht eet, maar niet geholpen wil worden. Waar ligt dan de grens? Wanneer grijp je in, wanneer laat je los?” Het zijn vragen waar geen eenduidig antwoord op is.

Meer dan zorg alleen
Wat vooral raakt, is hoe persoonlijk dit werk is. Geen zorg ‘op rolletjes’, maar afgestemd op dagritme en karakter. Vroeg bij de ene cliënt zodat hij zijn ochtendwandeling niet mist, later bij de ander die graag uitslaapt. En onderling in het team is er ruimte voor reflectie, voor humor, voor het delen van zorgen. “Soms maken we een grapje over iets schrijnends,” zegt Mireille, “gewoon om het even lucht te geven.”

Het is mensenwerk en maatwerk, tegelijk. En midden in dat alles staat Mireille, met haar liefdevolle blik, haar scherpe observatievermogen en een innerlijk kompas dat steeds afstemt: wat is goed voor deze persoon, op dit moment, in deze situatie?

De buurt als ecosysteem
Wat bijblijft, is dat wijkzorg veel meer is dan zorg. Het is schakelen tussen systemen, instellingen en mensenlevens. Wijkverpleegkundigen zijn de krachtige schakels die signaleren, doorgeven en afstemmen, vaak zonder dat dit ergens officieel staat opgetekend. Ze zijn de ogen en oren van de buurt. In een wereld waarin systemen steeds meer op afstand lijken, is zij nabij. Niet als ‘de zorg’, maar als mens. Een mens dat naast je zit, kijkt naar wie je bent, en doet wat nodig is. Op jouw tempo, met jouw wensen voorop.

In de praktijk zie je hoe zorg en welzijn in elkaar grijpen. Mireille is niet alleen verpleegkundige; soms ook gids, boodschapper, luisterend oor. De grens tussen professionele zorg en menselijke betrokkenheid is niet altijd scherp. Zeker niet in buurten waar formele structuren onder druk staan en welzijnsorganisaties kampen met volle agenda’s. Dan komt het aan op de mensen die er wél zijn. Zoals Mireille en haar collega’s.

En zo wordt de buurt een ecosysteem. Een leefomgeving waarin zorg, vertrouwen, menselijkheid en professionaliteit samenkomen. Waarin professionals zoals Mireille niet alleen zorgen, maar vooral naar mensen in hun kwetsbaarheid én kracht kijken. Wat zou er gebeuren als we hen meer ruimte geven om te doen wat echt nodig is? Niet alleen in handelingen, maar ook in vertrouwen? Want het is duidelijk: wijkverpleegkundigen als Mireille hebben wortels in de buurt en ogen op de mens. Stevig verankerd in de dagelijkse werkelijkheid, met een open blik voor wat mensen écht nodig hebben.

Tekst: Jori Alkemade